Σήμερα με τον όρο χρώμα, ως δομικό υλικό, ορίζουμε κάθε υλικό που βρίσκεται σε υγρή κατάσταση και περιέχει μια χρωστική ουσία διαλυμένη σε ένα υγρό μέσο. Τα χρώματα είναι γενικά αδιαφανή και διατίθενται σε μια μεγάλη ποικιλία αποχρώσεων. Με τον όρο βερνίκι ορίζουμε το υλικό που αποτελείται από ρητινώδη ύλη και είναι διαλυμένη σε ξηραινόμενο έλαιο. Τα βερνίκια είναι γενικά διαφανή.
Προστασία των δομικών στοιχείων: Οι καιρικές συνθήκες, δηλαδή ο ήλιος, η αλλαγή θερμοκρασίας, η υγρασία κτλ. αλλά και οι ανθρώπινες δραστηριότητες αποτελούν τους σημαντικότερους παράγοντες που συμβάλλουν στη σταδιακή φθορά των κτιρίων. Ο απλούστερος τρόπος να προστατευτούν οι επιφάνειες, είτε βραχυπρόθεσμα είτε μακροπρόθεσμα, είναι με την επικάλυψή τους με ένα χρώμα ή βερνίκι. Ο βαθμός προστασίας εξαρτάται από το είδος του βερνικιού- χρώματος, από το είδος του δομικού στοιχείου αλλά και από την έκταση των διαβρωτικών παραγόντων που επικρατούν. Για την καλύτερη απόδοση ενός χρώματος, το προϊόν πρέπει να έχει αντοχή στις εξωτερικές επιδράσεις (ήλιος, βροχή, αέρας, θερμοκρασιακές αλλαγές) αλλά και ισχυρή πρόσφυση στην επιφάνεια που εφαρμόζεται.
Σύσταση των χρωμάτων-βερνικιών: Τα βασικά συστατικά ενός χρώματος είναι η χρωστική ουσία (φυσική ή συνθετική, οργανική ή ανόργανη) και ο φορέας, δηλαδή η υγρή βάση μέσα στην οποία διαλύεται η χρωστική ουσία. Ωστόσο, το χρώμα που διατίθεται στο εμπόριο και είναι έτοιμο προς χρήση, αποτελεί ένα σύνθετο προϊόν που μπορεί να περιέχει και άλλες ουσίες.
Στην κατηγορία των φυσικών χρωστικών ουσιών ανήκουν η ώχρα, η κιμωλία, ο γραφίτης, το οξείδιο του μολύβδου, το λευκό του ψευδαργύρου (τσίγκος), το λευκό του μολύβδου (στουπέτσι) αλλά και η αιθάλη (φούμο). Όσον αφορά στους φορείς, δηλαδή στο μέσο διάλυσης των χρωστικών ουσιών οι κυριότεροι είναι οι εξής:
- Το νερό: Με το νερό παρασκευάζονται υδατοδιαλυτά χρώματα.
- Τα έλαια: Τα έλαια χρησιμοποιούνται για την παρασκευή ελαιοχρωμάτων και βερνικιών
Είδη χρωμάτων και βερνικιών που χρησιμοποιούνται στην οικοδομή: Τα χρώματα που χρησιμοποιούνται στην οικοδομή παρασκευάζονται σε εργοστάσια σε ποικίλους χρωματισμούς. Τα χρώματα και τα βερνίκια κατατάσσονται σε κατηγορίες ανάλογα με την πρώτη ύλη της παρασκευής τους στα εξής:
- Ασβεστοχρώματα.
- Τσιμεντοχρώματα, τα οποία έχουν εφαρμογή στα εμφανή σκυροδέματα.
- Πλαστικά χρώματα. Τα συνδετικά μέσα έχουν ως βάση συνδετικές ρητίνες και τα χρώματα έχουν μεγάλη αντοχή στο χρόνο και σε καιρικές μεταβολές.
- Ελαιοχρώματα, τα οποία δεν είναι υδατοπερατά.
- Διαφανή βερνίκια με ρητίνες.
Οι ιδιότητες των χρωμάτων: Προκειμένου να επιλεγεί το κατάλληλο προϊόν στην αντίστοιχη επιφάνεια ο διακοσμητής θα πρέπει να ελέγξει μια σειρά σημαντικών ιδιοτήτων όπως την απόχρωση, το ειδικό βάρος, το χρόνο εφαρμογής, τη θερμοκρασία εφαρμογής, της υδατοπερατότητα, την αντοχή σε διάφορες επιδράσεις, την τοξικότητα κτλ. Η επιλογή του κατάλληλου προϊόντος γίνεται με συνεκτίμηση παραγόντων όπως το είδος της επιφάνειας που πρόκειται να βαφεί, οι περιβαλλοντικές συνθήκες, ο τρόπος εφαρμογής, το κόστος του υλικού, η διάρκεια ζωής του και φυσικά οι ιδιότητες του προϊόντος. Σημαντική απόφαση αποτελεί επίσης η επιλογή των κατάλληλων αποχρώσεων καθώς είναι γνωστό ότι τα χρώματα επηρεάζουν τα συναισθήματά μας. Γενικά, η αλλαγή του χρώματος αποτελεί μια συχνή εργασία που επιλέγεται στην ανακαίνιση κατοικίας, ανακαίνιση επαγγελματικού χώρου, ανακαίνιση ξενοδοχείου κτλ. και μπορεί να αλλάξει καθοριστικά την ατμόσφαιρα και το στυλ του χώρου άμεσα, γρήγορα και οικονομικά.
Εφαρμογή χρώματος: Σημαντικά στοιχεία στην επιτυχή εφαρμογή του χρώματος αλλά και στην αντοχή του αποτελούν η προπαρασκευή και η ποιότητα της επιφάνειας που πρόκειται να χρωματιστεί. Οι επιφάνειες πρέπει να είναι απαλλαγμένες από ρωγμές, ανωμαλίες, λίπη, υπολείμματα παλαιών χρωμάτων κτλ. Σε περίπτωση χρήσης ελαιοχρωμάτων ή βερνικιών οι επιφάνειες πρέπει να είναι εντελώς ξηρές.
Οι μεταλλικές επιφάνειες καθαρίζονται από τη σκουριά και τα λίπη με χρήση αμμοβολής, συρματόβουρτσας, φλόγας ασετυλίνης και αραιά διαλύματα οξέων κατά περίπτωση. Μετά τον καθαρισμό εφαρμόζεται ένα πρώτο στρώμα αντισκωριακού προϊόντος πριν τη χρήση της χρωστική ουσίας.
Βλάβες που μπορεί να εμφανιστούν τα χρώματα: Οι συνηθέστερες βλάβες που μπορούν να εμφανιστούν στα χρωματα δομικών επιφανειών είναι οι εξής:
- Ρηγμάτωση. Δημιουργείται λόγω θερμικών μεταβολών καθώς η μεμβράνη δεν μπορεί να ακολουθήσει τις δημιουργούμενες παραμορφώσεις.
- Ξεφλούδισμα.
- Φυσαλίδες.
- Θάμβωμα.
- Απανθίσεις.
- χρώμα, ξεφλούδισμα, τοίχος
Πυράντοχα χρώματα και χρώματα πυροπροστασίας. Πυράντοχα χρώματα είναι τα χρώματα που αντέχουν στη φωτιά. Αντίθετα τα χρώματα πυροπροστασίας καίγονται κατά τη διάρκεια της φωτιάς σταματώντας την εξάπλωσή της.
